BLOG

BLOG

TÜRK KÜLTÜRÜNDE ÖNEMLİ BİR YERE SAHİP OLAN KOLONYANIN TARİHİ


Kolonya, Türk kültürünün olmazsa olmazlarından biridir. Bu ferahlatıcı hoş kokuyu, uzun yıllardır bayramlarda ya da normal zamanlarda evlerimize gelen misafirlerimize ikram ederiz. Bizim kültürümüzde kolonya, misafir ağırlarken olmazsa olmaz bir ikramıdır. Peki hal böyleyken, bizim kültürümüzde böylesine yeri olan kolonyanın tarihi nereye dayanmaktadır? Bu hoş kokuyu ilk olarak kim icat etmiştir? Dilerseniz kolonyanın tarihine ve kolonyayla ilgili ilginç bilgilere kısaca bir değinelim.

 

Kolonyayı ilk kez kimin yaptığı kesin olarak bilenememektedir

kolonya

Bilinene göre, kolonya ilk kez 1690 yılında Almanya'nın Köln şehrinde yaşayan Jean Paul Feminis isimli bir seyyar satıcı tarafından yapılmıştır. Ama yine de daha önce kolonyayı kimin bulduğu ile ilgili kesinleşmiş bir veri yoktur. Feminis, kolonyayı yaptığı reçeteyi Giovanni Antonio Farina isimli birine bırakmış; o da bunu yeğeni Giovanni Maria Farina'ya vermiştir. Farina ise kolonya yapımı üzerine çalışmış ve hoş lavanta suyu adıyla ilk kolonyayı üretmiştir. Kolonya yapımı 19. yy. başlarında Fransa'ya yayılmış ve burada da kolonya suyu adıyla üretilmiştir. Ardından tüm dünya bu kokuyu kolonya olarak tanımıştır. 

 

Kolonya bir zamanlar kozmetik değil, tıbbi amaçla kullanılıyordu

Kolonya ilk bulunduğu yıllarda bugünkü gibi kozmetik değil, tıbbi amaçlar için kullanılıyordu. O dönemdeki formülünde biberiye, portakal çiçeği, bergamot ile limon bulunan karışım, sindirim sistemi rahatsızlıklarında şekere damlatılarak alınıyor ya da şaraba karıştırılarak içiliyordu. Ayrıca ağız çalkalama, yara temizliği, kas ve eklem ağrıları için de solüsyon olarak kullanılıyordu. 

 

Temizlik amacıyla kullanılmasının ardından ise burjuvazinin gözdesi oldu!

Kolonya, tedavi edici özelliğinin ardından 18. yy’de temizlik amacıyla kullanılmaya başlandı. Sınıf savaşının en keskin biçimde yaşandığı yıllarda yükselen burjuvazi sınıfının karşısında, ağır parfümler yenik düştü ve ferahlatıcı kokusuyla kolonya, saflığın simgesi haline geldi. 

 

Kolonya, Osmanlı topraklarına II. Abdülhamid döneminin ilk yıllarında girdi

O dönemde ithal edilen ürünlerden biri de Farina'nın Eau de Cologne'siydi. Peki, ilk yerli kolonya ne zaman üretildi? Ahmet Faruki, kolonyayı ülkemizde ilk olarak üreten kişidir. Faruki, halk tarafından odikolon olarak adlandırılan Eau de Cologne'ye "kolonya" adını vermiştir.  Ve hızlı bir şekilde konuk ağırlama ritüelinin vazgeçilmez ikramı haline geldi.

kolonya 2

Kolay imal edilebilmesi ve maliyetinin az olması nedeniyle kolonya, ülkemizde çok hızlı bir şekilde yayıldı. Sonra da konuk ağırlama ritüelinin bir parçası oldu. Bugün bile aynı alışkanlık, toplumumuzdaki yerini değişmeden korumaktadır. 

 

Kolonya, çeşitlenerek ancak yerini asla kaybetmeyerek bugünlere ulaştı

Kolonya, topraklarımızda oldukça zengin bir hayat sürdü. Bugün birçok bölgenin kendine has kolonya çeşitleri bulunmaktadır. İzmir'in altın damlası, Antalya'nın turunç çiçeği kolonyası, Rize'nin çay kolonyası, Düzce'nin tütün kolonyası, Amasya'nın elma kolonyası, Ayvalık'ın zeytin çiçeği kolonyası... 

Kültürümüzde önemli bir yere sahip olan kolonya, hızla değişen toplumumuzdaki yerini bir an olsun kaybetmemiş ve yıllardır da bayram kutlamalarına, hasta ziyaretlerine, yolculuklara eşlik etmiştir...

 

Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir: